Chính phủ Phần Lan đã đệ trình lên Quốc hội đề xuất quy định về “3-tháng thất nghiệp”. Các sửa đổi sẽ có hiệu lực vào mùa xuân năm 2025. Ở quy định mới, chính phủ Phần Lan đặt mục tiêu thúc đẩy nhập cư theo diện lao động đồng thời đảm bảo rằng việc nhập cư dễ dàng và có trách nhiệm. Sau đây là một vài chia sẻ và nhận định của RAB về vấn đề này.
Bối cảnh
Để hiểu được bối cảnh, bạn cần đặt mình vào vai trò của chính phủ Phần Lan đang tìm cách kiểm soát những đối tượng “trôi nổi” đang bị thất nghiệp và trở thành gánh nặng cho xã hội. Ví dụ, một người đến Phần Lan theo Work Permit 2 năm nhưng vì lý do gì đó bị thất nghiệp chỉ sau 6 tháng đầu tiên. Vậy thì nên giải quyết trường hợp của người này như thế nào, và chính phủ dựa trên tiêu chí cụ thể gì để rút Work Permit của anh ta?
Đối với trường hợp nêu trên, luật hiện hành (trước mùa xuân 2025) chưa có cơ chế hiệu quả để tính toán về mặt thời gian liên quan đến việc thu hồi Work Permit, và cũng chưa có một sự giám sát một cách có hệ thống vấn đề này.
Vì vậy, một quy định mới đã ra đời, với thời hạn “3-tháng thất nghiệp” là phương tiện đo lường.
Nên hiểu quy định này như thế nào?
Đối tượng điều chỉnh của quy định: Người được cấp giấy phép lao động để đến Phần Lan làm việc dựa trên một hợp đồng lao động cụ thể.
Quy định này nói rằng: một người có giấy phép cư trú theo diện lao động sẽ có ba tháng để tìm việc làm mới, nếu việc làm của họ ở Phần Lan kết thúc sớm hơn hạn ghi trên hợp đồng.
Trước khi bàn đến chi tiết, điều cần nhớ: từ trước đến nay, nếu người lao động không còn hợp đồng, đồng thời không còn lý do gì khác để ở lại Phần Lan, thì người này vẫn phải về nước. Do đó, quy định mới là để giúp đo lường thời gian để ra quyết định, chứ không thay đổi quá lớn về bản chất. Tuy nhiên, giới hạn thời gian này đang gây ra một sự lo lắng không nhỏ đối với nhiều đối tượng đang làm việc ở Phần Lan.
Việc áp dụng quy định cũng tùy đối tượng. Đối với người đã ở Phần Lan hơn 2 năm với GPCT lao động (và một số đối tượng khác), họ được tìm việc đến 6 tháng. Luật không áp dụng nếu bạn bị “cho nghỉ tạm thời”, nghĩa là bạn có thời gian quay lại làm việc cụ thể. Đối với sinh viên đang tìm việc, việc áp dụng quy định cũng sẽ khác.
Quy định mới có gì tiến bộ?
Đối với một số loại Work Permit theo ngành nghề, quy định hiện tại khá cứng nhắc và chỉ cho phép người lao động làm việc trong lĩnh vực đã đăng ký ban đầu. Trong khi đó, quy định mới sẽ cho phép người lao động được tìm việc trong các lĩnh vực thiếu hụt lao động khác (theo danh mục quy định) mà không phải nộp đơn xin 1 Permit mới. Đây là điểm tích cực.
Sinh viên đã tốt nghiệp và đang ở Phần Lan với Job Seek Permit có bị ảnh hưởng?
Các quy định hiện hành cho sinh viên tốt nghiệp hầu như không thay đổi nhiều. Sinh viên vẫn được ở lại tìm việc theo thời hạn của Job Seek Permit cho người tốt nghiệp (tối đa 24 tháng, có thể chia ra làm vài lần). Nếu hết hạn của Job Seek Permit mà bạn không tìm được việc, và không tiếp tục có lý do khác để ở lại, thì bạn cũng sẽ bị thu hồi giấy phép cư trú như trước đây.
Đây là một loại giấy phép chuyển tiếp, nó là cây cầu nối để sinh viên trở thành một phần của lực lượng lao động Phần Lan. Nó thừa nhận rằng việc tìm kiếm việc làm phù hợp cần có thời gian.
Sinh viên đã tốt nghiệp và đang có Work Permit có bị ảnh hưởng?
Đây là một câu hỏi khó.
Đầu tiên, có thể nói rằng “Quy định 3-tháng” này (liên quan đến người đang có Work Permit mà bị mất việc) có sự khác biệt với những quy định liên quan đến Student Permit và sau đó là work-based permit cho người tốt nghiệp ở Phần Lan (còn gọi là Degree Completed Permit).
Tuy nhiên, việc cơ quan di trú sẽ áp dụng đến đâu, người bị ảnh hưởng nên liên hệ cơ quan này để trực tiếp hỏi về trường hợp của mình hoặc dùng dịch vụ của luật sư di trú. Nhận định ban đầu của chúng tôi: nếu đã tốt nghiệp và đi làm với Work Permit và công việc của bạn đang ổn định thì không có gì phải lo lắng.
Tuy nhiên, bạn cần chú ý đến quy định này trong một số trường hợp nhất định, đặc biệt khi bạn đã có Work Permit mà những yếu tố sau đây xảy ra: Bạn đang làm việc với một hợp đồng có thời hạn (fixed term); Quan hệ lao động giữa bạn và người chủ sắp kết thúc trước thời hạn (ghi trên hợp đồng fixed term); Bạn khó có triển vọng tìm được một việc làm khác (ở bất cứ lĩnh vực gì, đối với sinh viên ra trường); Bạn không còn quỹ dự trữ (về thời gian) để xin thêm Job Seek Permit; và Bạn không có một lý do nào khác để ở lại Phần Lan.
Bạn đang có family ties Permit và đang thất nghiệp thì có bị ảnh hưởng?
Đề xuất này sẽ áp dụng cho giấy phép cư trú theo diện lao động chứ không áp dụng cho giấy phép cư trú vĩnh viễn, giấy phép gia đình, công dân EU hoặc sinh viên và nghiên cứu viên quốc tế.
Residence Permit của bạn được cấp trên cơ sở quan hệ gia đình, vì vậy lý do để bạn cư trú tại Phần Lan vẫn còn. Việc đang thất nghiệp không ảnh hưởng đến giấy phép cư trú của bạn.
Tham khảo:
- Three-month unemployment rule, Ministry of Economic Affairs & Employment of Finland
- Residence Permit for an Employed Person, Finnish Immigration Service
- Residence permit application for person with a degree completed, Finnish Immigration Service
- Residence permit to look for work or to start a business, Finnish Immigration Service
